Św. Brat Albert Chmielowski (1845-1916) powstaniec, malarz, tercjarz franciszkański, opiekun biednych i bezdomnych.
Adam Bernard Hilary Chmielowski (Brat Albert) urodził się 20 sierpnia 1845 r. w Igołomi koło Krakowa. Był najstarszym, z trójki dzieci Wojciecha i Józefy z Borzysławskich.
Podczas choroby w dzieciństwie, matka uczyniła ślub, że jeśli wyzdrowieje, zaprowadzi go do cudownego Chrystusa w Mogile i tam oblecze go w habit franciszkański.
Przez rok kształcił się w Szkole Kadetów w Petersburgu, następnie w Gimnazjum Realnym w Warszawie. Kontynuował naukę w Instytucie Politechnicznym i Rolniczo-Leśnym w Puławach.
Jako osiemnastoletni student Szkoły Rolniczo-Leśnej w Puławach brał udział w powstaniu styczniowym. W przegranej bitwie pod Mełchowem został ranny, w wyniku czego amputowano mu nogę. Po wydostaniu się z niewoli, wyjechał do Francji.
W 1864 r. rozpoczął studia malarskie w Paryżu. Po amnestii w 1865 r. przyjechał do Warszawy, gdzie również studiował malarstwo, które później kontynuował w Gandawie i w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (1869-1874).
Przyjaźnił się z: Leonem Wyczółkowskim, Józefem Chełmońskim, Stanisławem Witkiewiczem, Aleksandrem Gierymskim. Po powrocie do kraju w 1874 r. postanowił poświęcić się malarstwu sakralnemu. Powstały w tym czasie jego obrazy: : „Widzenie Małgorzaty Marii” i „Ecce Homo”. Oprócz tematyki religijnej malował również realistyczne obrazy (pejzaż „Wieś Zawale”, 1883). Adam Chmielowski w 1880 roku wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego, jednak po pół roku opuścił nowicjat i wyjechał na Podole do swojego brata Stanisława. Tam związał się z tercjarzami św. Franciszka i prowadził pracę apostolską wśród ludności wiejskiej. W 1884 r. wrócił do Krakowa, gdzie dalej malował, ale coraz bardziej angażował się w opiekę nad bezdomnymi i nędzarzami.
25 sierpnia 1887 r. w Kaplicy Loretańskiej u Braci Kapucynów w Krakowie, za zgodą kard. Albina Dunajewskiego przywdział habit III Zakonu św. Franciszka, a rok później złożył na jego ręce śluby zakonne, przyjmując imię Albert i dając początek założonemu przez siebie Zgromadzeniu Braci Albertynów (1888 r.) i Sióstr Albertynek wraz z bł. Bernardyną Jabłońską (1891 r.), które oparte zostały na regule św. Franciszka z Asyżu. Św. Franciszek z Asyżu oraz św. Jan od Krzyża mieli wielki wpływ na jego duchowość.
Po złożeniu ślubów przeprowadził się do tzw. Ogrzewalni, aby tam poświęcić się pracy wśród ubogich. Ogrzewalnie miejskie dla bezdomnych przemieniał w przytuliska. Nie dysponując środkami materialnymi kwestował na utrzymanie ubogich. Oddając się z biegiem czasu coraz pełniej posłudze ubogim rezygnował stopniowo z malowania obrazów. Służbę na rzecz bezdomnych i nędzarzy uważał za formę kultu Męki Pańskiej.
Zakładał domy dla sierot, kalek, starców i nieuleczalnie chorych. Pomagał bezrobotnym organizując dla nich pracę. Słynne są słowa Brata Alberta, że „trzeba każdemu dać jeść, bezdomnemu miejsce, a nagiemu odzież, bez dachu i kawałka chleba może on już tylko kraść albo żebrać dla utrzymania życia”.
Wiosną 1898 r. u stóp Giewontu na Kalatówkach bracia albertyni rozpoczęli prace przy budowie pierwszej pustelni. Schorowany brat Albert, brat opuchlaków” jak go nazywano latem 1916 roku dokonał pożegnalnego objazdu swych placówek. Umarł w sam dzień Bożego narodzenia, 25 grudnia 1916 r. w Krakowie, w opinii świętości - „Najpiękniejszy człowiek pokolenia”. W roku 1932 rozpoczął się proces beatyfikacyjny, który został przerwany z powodu II wojny światowej. W 1938 r. prezydent Polski Ignacy Mościcki nadał mu pośmiertnie Wielką Wstęgę Orderu Polonia Restituta za wybitne zasługi w działalności niepodległościowej i na polu pracy społecznej. Po zakończeniu wojny w 1946 r. przeniesiono szczątki zmarłego do kościoła Karmelitów Bosych przy ul. Rakowieckiej. Wyniesienia Brata Alberta do chwały ołtarzy, zarówno beatyfikacji (1983 r. w Krakowie), jak i kanonizacji (12 listopada 1989 r. w Rzymie) dokonał Ojciec Święty Jan Paweł II. Relikwie Świętego znajdują się w Sanktuarium Świętego Brata Alberta Ecce Homo w Krakowie. Św. Jan Paweł II, jeszcze na długo przed swoim pontyfikatem poświęcił bratu Albertowi utwór dramatyczny: Brat naszego Boga.
Jego wspomnienie przeżywamy 17 czerwca.
Korzystano:
Tadeusz Słotwiński, Maksymilian Damian, Święci franciszkańscy na każdy dzień, Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego, Wrocław 2008
Opracowała tercjarka – M.P.